Szczepionka AstraZeneca, znana również jako Vaxzevria, jest jednym z preparatów opracowanych w celu zapobiegania COVID-19, chorobie wywoływanej przez koronawirusa SARS-CoV-2. Opracowana przez firmę AstraZeneca we współpracy z Uniwersytetem Oksfordzkim, szczepionka ta wykorzystuje technologię wektorową. W jej skład wchodzi zmodyfikowany adenowirus szympansi (ChAdOx1), który nie jest zdolny do replikacji w ludzkich komórkach i nie wywołuje choroby. Adenowirus ten został zmodyfikowany genetycznie tak, aby zawierał materiał genetyczny kodujący białko kolca (spike protein) SARS-CoV-2.
Po podaniu szczepionki organizm ludzki zaczyna produkować białko kolca, co stymuluje układ odpornościowy do wytworzenia odpowiedzi immunologicznej. W efekcie organizm uczy się rozpoznawać i zwalczać wirusa SARS-CoV-2 w przypadku przyszłego kontaktu z nim. Szczepionka AstraZeneca jest podawana w dwóch dawkach, zazwyczaj z odstępem od 4 do 12 tygodni między nimi.
Dzięki tej technologii szczepionka AstraZeneca skutecznie chroni przed ciężkim przebiegiem COVID-19 oraz zmniejsza ryzyko hospitalizacji i śmierci związanych z tą chorobą. Jak każda szczepionka, może powodować pewne działania niepożądane, jednak korzyści wynikające z jej stosowania przewyższają potencjalne ryzyko dla większości ludzi.
Mechanizm działania szczepionki AstraZeneca: Jak nasz organizm walczy z COVID-19?
Szczepionka AstraZeneca wykorzystuje wektor wirusowy, aby dostarczyć materiał genetyczny do komórek. Wektor ten to zmodyfikowany adenowirus szympansi, który nie może się replikować w ludzkim organizmie. Po podaniu szczepionki, adenowirus wprowadza gen kodujący białko kolca SARS-CoV-2 do komórek.
Komórki zaczynają produkować białko kolca, które jest następnie prezentowane na ich powierzchni. Układ odpornościowy rozpoznaje to białko jako obce i uruchamia odpowiedź immunologiczną. Limfocyty T niszczą zakażone komórki, a limfocyty B produkują przeciwciała neutralizujące wirusa.
W wyniku tego procesu organizm nabywa pamięć immunologiczną. Przy ponownym kontakcie z wirusem SARS-CoV-2 układ odpornościowy szybko rozpoznaje i zwalcza patogen, zapobiegając rozwinięciu się choroby COVID-19.
Bezpieczeństwo i skuteczność szczepionki AstraZeneca: Co mówią badania naukowe?
Badania naukowe dotyczące szczepionki AstraZeneca wskazują na jej wysoką skuteczność w zapobieganiu COVID-19. W badaniach klinicznych fazy III, szczepionka wykazała skuteczność na poziomie około 70% po podaniu dwóch dawek. Skuteczność wzrastała do około 90% przy wydłużeniu odstępu między dawkami.
Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, większość zgłaszanych działań niepożądanych była łagodna lub umiarkowana i obejmowała ból w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie, bóle głowy oraz gorączkę. Rzadkie przypadki zakrzepicy z małopłytkowością (TTS) zostały zgłoszone, co skłoniło niektóre kraje do ograniczenia stosowania szczepionki u młodszych osób.
Europejska Agencja Leków (EMA) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) potwierdziły, że korzyści ze stosowania szczepionki AstraZeneca przewyższają ryzyko związane z działaniami niepożądanymi. Zalecenia dotyczące monitorowania i zarządzania ryzykiem TTS zostały wdrożone w celu zwiększenia bezpieczeństwa pacjentów.
Szczepionka AstraZeneca a warianty koronawirusa: Jak radzi sobie z nowymi mutacjami?
Szczepionka AstraZeneca wykazuje różną skuteczność wobec nowych wariantów koronawirusa. Badania wskazują, że jest mniej efektywna przeciwko wariantowi Beta (B.1.351) zidentyfikowanemu w RPA. W przypadku wariantu Delta (B.1.617.2) skuteczność również jest obniżona, ale nadal zapewnia ochronę przed ciężkim przebiegiem choroby i hospitalizacją. Wariant Alfa (B.1.1.7) nie wpływa znacząco na skuteczność szczepionki, która pozostaje wysoka w zapobieganiu objawowemu COVID-19 oraz ciężkim przypadkom choroby.
Dalsze badania są prowadzone w celu oceny skuteczności wobec innych pojawiających się mutacji wirusa SARS-CoV-2.
Szczepionka AstraZeneca, znana również jako Vaxzevria, jest jednym z narzędzi w walce z pandemią COVID-19. Działa na zasadzie wprowadzenia do organizmu zmodyfikowanego adenowirusa, który nie może się replikować i nie wywołuje choroby. Ten adenowirus zawiera gen kodujący białko kolca (spike protein) wirusa SARS-CoV-2. Po podaniu szczepionki, komórki organizmu zaczynają produkować to białko, co stymuluje układ odpornościowy do wytworzenia przeciwciał oraz komórek T, które są zdolne do rozpoznawania i zwalczania prawdziwego wirusa w przypadku przyszłego zakażenia.
Podsumowując, szczepionka AstraZeneca skutecznie wspomaga układ odpornościowy w walce z COVID-19 poprzez wywołanie odpowiedzi immunologicznej na białko kolca wirusa SARS-CoV-2. Dzięki temu osoby zaszczepione mają większą szansę na uniknięcie ciężkiego przebiegu choroby oraz powikłań związanych z zakażeniem koronawirusem. Pomimo pewnych kontrowersji i rzadkich przypadków działań niepożądanych, badania kliniczne oraz dane z rzeczywistego użycia potwierdzają jej skuteczność i bezpieczeństwo jako ważnego elementu globalnej strategii szczepień przeciw COVID-19.